देशातील प्रत्येक क्षेत्राच्या आणि प्रत्येक वर्गाच्या विकासासाठी सरकार वेळोवेळी विविध योजना आणत असते. यापैकी एक योजना आहे – शिका आणि कमवा योजना 2023. या योजनेअंतर्गत देशातील अल्पसंख्याक म्हणून ओळखल्या जाणार्या सर्व घटकांना विकासाच्या मार्गावर नेले जाईल. आम्ही तुम्हाला सांगतो की या अंतर्गत, सर्व पात्र लाभार्थ्यांची कौशल्ये विकसित केली जातील आणि त्यांना रोजगाराच्या चांगल्या संधी उपलब्ध करून दिल्या जातील. देशातील सर्व घटकांना एकत्र घेऊन त्यांचा समान विकास करण्याच्या उद्देशाने ही शिका आणि कमवा योजना 2023 सुरू करण्यात आली आहे.
आज या लेखाद्वारे आम्ही तुम्हाला त्याच्याशी संबंधित सर्व आवश्यक माहिती देणार आहोत. शिका आणि कमवा योजनेसाठी अर्ज कसा करायचा, आवश्यक कागदपत्रे, पात्रता आणि त्याची वैशिष्ट्ये इत्यादी सर्व महत्त्वाची माहिती तुम्हाला या लेखाद्वारे मिळेल. जाणून घेण्यासाठी हा लेख पूर्ण वाचा-
शिका आणि कमवा योजना 2023
अल्पसंख्याक गटातील तरुणांसाठी शोधो और कमाव योजना सुरू करण्यात आली. तुमच्या माहितीसाठी, आम्ही तुम्हाला सांगतो की ही योजना 2013-14 मध्ये सुरू करण्यात आली होती, जी अल्पसंख्याक कौशल्य विकास योजनेअंतर्गत सुरू करण्यात आली आहे. याद्वारे सरकार कौशल्य विकास प्रशिक्षणाद्वारे मुस्लिम, शीख, जैन, ख्रिश्चन, पारशी, बौद्ध आणि इतर अशा विविध अल्पसंख्याक प्रवर्गांचा विकास करेल. आम्ही तुम्हाला सांगतो की या प्रशिक्षणांद्वारे कौशल्य विकास केला जाईल ज्यामध्ये आधुनिक तंत्रज्ञानाचे ज्ञान दिले जाईल. जसे की तांत्रिक कौशल्ये, सॉफ्ट स्किल्स आणि लाईफ स्किल्स इत्यादी शिकवले जातील.
या प्रशिक्षणांचा कालावधी 3 महिन्यांचा असेल. तर पारंपारिक कौशल्यांसाठी, प्रत्येक कौशल्य विकास प्रशिक्षण कार्यक्रमासाठी जास्तीत जास्त 1 वर्षाचा अभ्यासक्रम निश्चित करण्यात आला आहे. कृपया लक्षात घ्या की हे कालावधी प्रशिक्षण घेतलेल्या व्यापाराच्या आधारावर निर्धारित केले जातील. कौशल्य प्रशिक्षण देण्यासाठी तयार केलेल्या अभ्यासक्रमांमध्ये अल्पसंख्याक समुदायाने अंगिकारलेल्या अनेक पारंपारिक कौशल्यांचा समावेश आहे जसे की भरतकाम, चिकन कारी, रत्ने आणि दागिने, विणकाम इ. त्याला एनसीव्हीटीने मान्यता दिली आहे. याशिवाय, विशिष्ट राज्य किंवा प्रदेश आणि स्थानिक बाजारपेठेच्या मागणीनुसार असणारे अभ्यासक्रम देखील समाविष्ट केले जातील.
शिका आणि कमवा योजना 2023 महत्वाचे ठळक मुद्दे
🚩 लेखाचे नाव | शिका आणि कमवा योजना 2023 |
🚩 योजनेचे उद्दिष्ट | कौशल्य विकास प्रशिक्षण आणि रोजगार प्रदान करणे |
🚩 संबंधित विभाग | अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्रालय |
🚩 लाभार्थी | अल्पसंख्याक |
🚩 अधिकृत वेबसाईट | इथे क्लिक करा |
शिका आणि कमवा योजनेचे उद्दिष्ट जाणून घ्या
2013 – 2014 मध्ये सरकारने सुरू केलेल्या शोधो और कमाव योजना 2023 चा उद्देश देशातील अल्पसंख्याक वर्गातील तरुणांना कौशल्य प्रशिक्षण देऊन त्यांना चांगला रोजगार उपलब्ध करून देणे आहे. जेणेकरून त्यांचा विकास होऊन रोजगाराच्या चांगल्या संधी मिळतील. पुढे आपण या योजनेशी संबंधित उद्दिष्टांबद्दल सांगू –
- या योजनेचा उद्देश 12 व्या पंचवार्षिक योजनेत देशातील अल्पसंख्याक वर्गातील बेरोजगारीची समस्या कमी करणे हा आहे.
- अल्पसंख्याक समाजातील तरुणांना कुशल बनवून त्यांना बाजारपेठेतील मागणीनुसार कुशल व सक्षम बनविण्याच्या उद्देशाने याची सुरुवात करण्यात आली आहे.
- आजही अल्पसंख्याक वर्गातील कुटुंबांमध्ये पारंपारिक कौशल्यानुसार व्यवसाय केला जातो हे आपण जाणतोच. ज्यामध्ये बाजारातील मागणीनुसार वेळोवेळी घट होत आहे. त्यामुळे, या योजनेंतर्गत, त्यांच्या पारंपारिक कौशल्यांना चालना देणे आणि आधुनिक यंत्रांच्या वापराने त्यांची कार्यक्षमता आणि कार्य क्षमता वाढवणे हे सरकारचे उद्दिष्ट आहे. याशिवाय त्यांनी तयार केलेला माल बाजारपेठेला सुयोग्य करून विकण्यासही मदत केली जाणार आहे.
- अल्पसंख्याक वर्गातील कामगार आणि शाळा सोडलेल्यांना उत्तम रोजगार संधी उपलब्ध करून देण्यासाठी मदत करणे. जेणेकरून त्यांचे राहणीमान चांगले होऊ शकेल.
- देशासाठी संभाव्य मानवी संसाधने तयार करणे, ज्यामुळे देशाच्या प्रगतीला आणखी मदत होईल.
योजनेचे फायदे आणि वैशिष्ट्ये जाणून घ्या
- ही योजना (शिका आणि कमवा योजना) केंद्र सरकारने सुरू केली होती.
- देशातील अल्पसंख्याकांना (मुस्लिम, शीख, जैन, ख्रिश्चन, पारशी, बौद्ध) या योजनेचा लाभ मिळणार आहे.
- सिखो और कमाव योजनेंतर्गत कौशल्य विकास कार्यक्रमांद्वारे सर्व पात्रता असलेल्या युवकांना आधुनिक आणि पारंपारिक पद्धतीने कौशल्य विकास दिला जाईल.
- कौशल्य विकास कार्यक्रमाची रचना सर्व लाभार्थ्यांची शैक्षणिक पात्रता, प्रचलित बाजारपेठेतील मागणी आणि आर्थिक कल यानुसार करण्यात आली आहे.
- ही योजना अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्रालय राबवणार आहे. आणि या योजनेसाठी निधी थेट केंद्र सरकार देणार आहे.
- शिका आणि कमवा योजना 2023 अंतर्गत सर्व पात्र लाभार्थ्यांची कौशल्ये विकसित केली जातील. कौशल्य प्रशिक्षण दिले जाईल.
- कौशल्य प्रशिक्षणाद्वारे सर्व तरुणांना त्यांच्या पारंपारिक व्यवसायाशी संबंधित आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर शिकवला जाईल, जेणेकरून सर्व लाभार्थी बाजारातील मागणीनुसार त्यांचा व्यवसाय स्थापित करू शकतील.
- यातून पारंपरिक व्यवसाय पुन्हा सुरू करता येतील. तसेच, या वेळी पूर्वीपेक्षा चांगली बाजारपेठ उपलब्ध असेल आणि त्यात विकल्या जाणाऱ्या उत्पादनांचा दर्जाही चांगला असेल.
- आम्ही तुम्हाला सांगतो की या योजनेअंतर्गत 84779 महिलांना मॉड्युलर रोजगारक्षम कौशल्य अभ्यासक्रमांसाठी प्रशिक्षण देण्यात आले आहे. हे आकडे 2016 पासून आतापर्यंत नोंदवले गेले आहेत.
- या योजनेमुळे बेरोजगारी संपेल आणि लोकांना रोजगाराच्या चांगल्या संधी उपलब्ध होतील.
- योजनेंतर्गत उपलब्ध कौशल्य विकास कार्यक्रमांद्वारे युवक स्वयंरोजगार देखील उघडू शकतात. याशिवाय त्यांना यासाठी प्रोत्साहनपरही देण्यात येणार आहे.
शिका आणि कमवा योजनेची वित्तपुरवठा रचना
- योजनेतील संपूर्ण निधी केंद्र सरकार करणार आहे.
- ही योजना अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्रालय राबवणार आहे.
- या योजनेच्या एकूण खर्चाच्या ५% रक्कम संबंधित PIA ला दिली जाईल. ही एक प्रकारची प्रोत्साहन रक्कम आहे जी संपूर्ण मार्गदर्शक तत्त्वांचे पालन करून प्रकल्प वेळेत पूर्ण करेल. ,
- जे प्रशिक्षणार्थी अनिवासी कार्यक्रम सुविधेत नोंदणीकृत आहेत, त्यांच्यासाठी संस्थेला प्रति प्रशिक्षणार्थी 10,000 रुपये देखील दिले जातील. तर निवासी कार्यक्रमासाठी, प्रति प्रशिक्षणार्थी ₹ 13000 प्रदान केले जातील.
- ज्या प्रशिक्षणार्थींसाठी संस्थेने निवासी सुविधांची व्यवस्था केली आहे अशा प्रशिक्षणार्थींना 3 महिन्यांसाठी जेवण आणि निवासासाठी 1500 रुपये दिले जातील.
- कच्चा माल उपलब्ध करून देण्यासाठी प्रति प्रशिक्षणार्थी 2000 रुपये संस्थेला उपलब्ध करून दिले जातील.
- योजनेंतर्गत, सर्व लाभार्थी दरमहा 750 रुपये स्टायपेंड प्राप्त करण्यास पात्र असतील.
- तर स्थानिक अनिवासी प्रशिक्षणार्थींच्या श्रेणीत येणाऱ्या लाभार्थ्यांना दरमहा रु. 1500 स्टायपेंड दिला जाईल.
शिका आणि कमवा योजनेंतर्गत प्राप्त झालेली रक्कम
- या योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी सरकारने दिलेली रक्कम तीन हप्त्यांमध्ये उपलब्ध करून दिली जाईल.
- प्रकल्प खर्चाच्या 40% पहिल्या आणि दुसऱ्या हप्त्यात उपलब्ध करून दिला जाईल. तर तिसर्या हप्त्यात प्रकल्प खर्चाच्या 20% आणि प्रोत्साहन रक्कम असेल.
- योजनेअंतर्गत मिळणारी रक्कम थेट पीआयएच्या खात्यात डीबीटीद्वारे पाठवली जाईल.
- प्रकल्प मंजूर झाल्यानंतर आणि सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी झाल्यानंतर निधीचा पहिला हप्ता उपलब्ध करून देण्याची तरतूद करण्यात आली आहे.
- पहिल्या हप्त्याच्या रकमेच्या 60% रकमेचा वापर केला जाईल आणि वर्षाचा लेखापरीक्षण अहवाल सादर केला जाईल तेव्हाच दुसऱ्या हप्त्याची रक्कम उपलब्ध करून दिली जाईल.
- तिसऱ्या हप्त्याची रक्कम प्राप्त करण्यासाठी संस्थेला प्रकल्प पूर्ण झाल्यानंतर प्रकल्पाचा पूर्णत्वाचा अहवाल सादर करावा लागेल. त्यानंतरच तिसऱ्या हप्त्याची रक्कम दिली जाईल. याशिवाय प्रकल्प पूर्णत्वाच्या अहवालासह लेखापरीक्षित उपयोग प्रमाणपत्र, स्वयंरोजगार घेतलेल्या प्रशिक्षणार्थींची माहिती, प्लेसमेंटशी संबंधित माहिती आणि संबंधित सर्व कागदपत्रेही सादर करावी लागणार आहेत.
शिका आणि कमवा योजनेचे पात्रता निकष
तुम्हालाही या शिका आणि कमवा योजना 2023 मध्ये अर्ज करून लाभ घेण्यास स्वारस्य असल्यास, तुम्हाला योजनेत अर्ज करावा लागेल. या योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी, तुम्हाला त्याअंतर्गत विहित केलेल्या पात्रता अटी पूर्ण कराव्या लागतील. तुमच्या सोयीसाठी, आम्ही येथे सर्व संबंधित पात्रता निकष देत आहोत. अर्ज करण्यापूर्वी तुम्ही हे वाचा.
- अर्जदार भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे
- अर्जदाराचे वय किमान १४ वर्षे आणि कमाल वयोमर्यादा ४५ वर्षे आहे.
- शिका आणि कमवा योजनेअंतर्गत, सर्व लाभार्थी किमान 5 वी पास असले पाहिजेत.
- योजनेंतर्गत, लाभार्थी/प्रशिक्षणार्थी अल्पसंख्याक समाजातील (मुस्लिम, शीख, जैन, ख्रिश्चन, पारशी, बौद्ध) असावा. (अर्जदार हा राष्ट्रीय अल्पसंख्याक आयोग कायदा 1992 अंतर्गत समाविष्ट असलेल्या समुदायाचा असावा)
आवश्यक कागदपत्रे
शिका आणि कमवा योजनेअंतर्गत अर्ज करण्यासाठी अर्जदाराला काही आवश्यक कागदपत्रांची आवश्यकता असेल. तुमच्या सोयीसाठी आम्ही येथे आवश्यक कागदपत्रांची यादी देत आहोत. आपण अर्ज करण्यापूर्वी ते तयार करू शकता.
- अर्जदाराचे आधार कार्ड
- मूळ पत्ता पुरावा
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- जात प्रमाणपत्र
- शैक्षणिक पात्रतेची कागदपत्रे
- बँक खाते तपशील
- मोबाईल नंबर
शिका आणि कमवा योजनेत अर्जदाराची नोंदणी कशी करावी?
- सर्वप्रथम, तुम्हाला अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्रालय, Seekhoaurkamao-moma.gov.in, Seekho और Kamao Scheme, Seekho Aur Kamao च्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
- तुमच्या स्क्रीनवर अधिकृत वेबसाइटचे होम पेज उघडेल.
- येथे तुम्हाला दिसणार्या पर्यायांमध्ये डाउनलोड पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.

- आता तुमच्या स्क्रीनवर पुढील पेज उघडेल जिथे तुम्हाला Trainee Registration Form चा पर्याय दिसेल.
- तुम्ही त्यावर क्लिक करा.

- आता प्रशिक्षणार्थीचा नोंदणी फॉर्म तुमच्या समोर डाउनलोड केला जाईल. डाउनलोड केल्यानंतर, ते सेव्ह करा आणि त्याची प्रिंट काढा. (येथे क्लिक करून डाउनलोड करा)
- यानंतर तुम्हाला शिका आणि कमवा नोंदणी फॉर्ममध्ये विचारलेली सर्व माहिती भरावी लागेल.
- यामध्ये तुमच्या वैयक्तिक माहितीशिवाय तुम्हाला बँक तपशील आणि इतर महत्त्वाची माहिती भरावी लागेल, त्यामुळे सर्व माहिती काळजीपूर्वक भरा.
- तसेच आवश्यक असल्यास अर्जासोबत आवश्यक कागदपत्रे जोडावीत.
- आता जवळच्या संबंधित कार्यालयात जमा करा.
अधिकृत पोर्टलवर लॉग इन कसे करावे?
शिका आणि कमवा योजनेत तुमची नोंदणी झाल्यानंतर तुम्हाला पोर्टलवर लॉग इन करावे लागेल. यानंतर तुम्ही या पोर्टलवर उपलब्ध माहिती आणि सुविधांचा लाभ घेऊ शकता. तुम्ही अधिकृत पोर्टलवर कसे लॉग इन करू शकता ते आम्हाला कळवा.
- सर्वप्रथम तुम्हाला अधिकृत पोर्टलवर जावे लागेल.
- आता तुम्हाला मुख्यपृष्ठावरील लॉगिन पॅनेल विभागात जावे लागेल.
- येथे तुम्हाला Username, Password आणि captcha code टाकावा लागेल.
- त्यानंतर लॉगिन बटणावर क्लिक करा.
- अशा प्रकारे तुमची लॉगिन प्रक्रिया पूर्ण होते.
शिका आणि कमवा योजनेत अर्ज करण्याची प्रक्रिया
तुम्हालाही शोधो और कामओ योजना 2023 मध्ये लाभ मिळवायचा असेल, तर तुम्हाला सीखो और कमाव योजना 2023 साठी अर्ज करावा लागेल. पुढे आम्ही तुमच्या सोयीसाठी योजनेसाठी अर्ज करण्याची संपूर्ण प्रक्रिया सांगत आहोत. तुम्ही या योजनेसाठी अर्ज करू शकता.
- सर्वप्रथम अर्जदाराने शोधो और कामओ योजना 2023 अंतर्गत विहित केलेल्या अधिकृत वेबसाइट, seekhoaurkamao-moma.gov.in वर जावे लागेल.
- अधिकृत वेबसाइटच्या मुख्यपृष्ठावर पोहोचल्यावर, तुम्हाला शिका आणि कमवा योजना 2023 च्या लिंकवर क्लिक करावे लागेल.
- यानंतर Apply बटणावर क्लिक करा.
- अर्ज तुमच्या स्क्रीनवर उघडेल.
- आता तुम्हाला अर्जामध्ये विचारलेली सर्व माहिती भरावी लागेल, जसे की नाव, पत्ता, जन्मतारीख, जात, लिंग, मोबाईल नंबर आणि ईमेल सारखी इतर आवश्यक माहिती.
- आता तुम्हाला सर्व आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करावी लागतील.
- यानंतर, प्रविष्ट केलेली माहिती पुन्हा एकदा तपासा. आणि शेवटी सबमिट बटणावर क्लिक करा.
- अशा प्रकारे तुमच्या शिका आणि कमवा योजने 2023 साठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया पूर्ण होईल.
Seekho Aur Kamao Yojana Feedback App Download करण्याची प्रक्रिया
तुमच्या माहितीसाठी, आम्ही तुम्हाला सांगतो की शिका आणि कमवा योजनेअंतर्गत एक मोबाइल अॅप देखील सुरू करण्यात आले आहे. जे सर्व पात्र अर्जदार आणि लाभार्थी डाउनलोड करू शकतात. येथे आम्ही तुम्हाला या लेखाद्वारे शोधो और कामओ योजना फीडबॅक अॅप डाउनलोड करण्याची प्रक्रिया सांगत आहोत. तुम्ही त्याचा अवलंब करू शकता.
- सर्वप्रथम तुम्हाला http://seekhoaurkamao-moma.gov.in/ या योजनेअंतर्गत विहित अधिकृत पोर्टलवर जावे लागेल.
- तुमच्या स्क्रीनवर होम पेज उघडेल.
- येथे तुम्हाला दिलेल्या पर्यायांमधून Downloads चा पर्याय दिसेल. यावर क्लिक करा.
- क्लिक केल्यानंतर, तुमच्या स्क्रीनवर एक नवीन पृष्ठ उघडेल.
- येथे तुम्हाला Seekho और Kamao Feedback Mobile App (1.5 MB) चा पर्याय/लिंक दिसेल. तुम्ही या लिंकवर क्लिक करा.
- तुम्ही क्लिक करताच, हा अॅप्लिकेशन तुमच्या डिव्हाइसवर डाउनलोड होण्यास सुरुवात होईल.
- यानंतर तुम्ही ते इन्स्टॉल करून डिव्हाइसवर सेव्ह केल्यानंतर ते उघडू शकता.
- या अॅप्लिकेशनद्वारे लॉग इन करून तुम्ही या योजनेशी संबंधित सर्व माहिती मिळवू शकता. तुम्ही इतर सुविधा देखील वापरू शकता.
शिका आणि कमवा योजनेच्या अर्जाशी संबंधित महत्त्वाची माहिती, येथे जाणून घ्या
तुमच्या माहितीसाठी, आम्ही तुम्हाला सांगतो की, या योजनेअंतर्गत, अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्रालय मंत्रालयाशी संबंधित सरकारी वेबसाइट आणि वर्तमानपत्रांमध्ये जाहिरात करेल. यामध्ये योजना राबविण्यास इच्छुक असलेल्या सर्व संस्थांना आमंत्रित करण्यात येणार आहे. ही योजना राबवू इच्छिणारी कोणतीही संस्था त्यासाठी अर्ज करू शकते. यानंतर चौकशी समिती स्थापन केली जाईल, ज्याद्वारे सर्व अर्जदार संस्थांची तपासणी केली जाईल.
आम्ही तुम्हाला सांगतो की, मंत्रालय दरवर्षी योजनेच्या कामकाजासाठी गरजेनुसार संस्थांना सहभागी करून घेते. तांत्रिक सहाय्य एजन्सीद्वारे सर्व संस्थांशी संबंधित माहितीची पडताळणी केली जाईल. मंजुरी समितीने शिफारस केलेल्या प्रकल्पांना सचिव मान्यता देतील. मंत्रालयाद्वारे TSA किंवा इतर कोणतीही एजन्सी नियुक्त केली जाईल ज्याद्वारे प्रकल्पाचे निरीक्षण केले जाईल.
प्लेसमेंट आणि पोस्ट प्लेसमेंट समर्थन
- सर्व उमेदवारांना सपोर्ट संस्थेद्वारे प्लेसमेंट सहाय्य आणि समुपदेशन प्रदान केले जाईल.
- प्लेसमेंटमध्ये किमान बदल घडवून आणण्यासाठी प्रयत्न केले जातील.
- सुमारे 75% उमेदवारांना स्थान देणे आवश्यक असेल, त्यापैकी 50% संघटित क्षेत्रात नियुक्ती सुनिश्चित करणे अनिवार्य आहे.
- PIA ची एक महत्त्वाची जबाबदारी म्हणजे PPS चे वितरण.
- संघटित क्षेत्रात केलेल्या प्लेसमेंटमध्ये, लाभार्थ्यांना पीएफ, ईएसआय इत्यादी फायदे मिळणे देखील आवश्यक असेल.
- जेव्हा उमेदवाराला ऑफर लेटर प्रदान केले जाईल तेव्हाच असंघटित क्षेत्रातील प्लेसमेंट वैध असेल. ज्यामध्ये किमान वेतन लिहावे. याशिवाय, नियोक्त्याने एक प्रमाणपत्र प्रदान केले पाहिजे ज्यामध्ये उमेदवाराला किमान वेतन दिले जात असल्याचे स्पष्टपणे नमूद केले पाहिजे.
- किमान 3 महिन्यांचे प्रशिक्षण पूर्ण करूनही काम करणार्या लाभार्थ्यांचा विचार केला जाईल.
- तसेच, नोकरी देखील स्थिर असावी.
निष्कर्ष
मित्रांनो जर तुम्हाला आम्ही दिलेली माहिती शिका आणि कमवा योजना 2023 आवडली असेल, तर हे पेज तुमच्या सर्व मित्रांसोबत शेअर करा आणि अशा बातम्या जाणून घेण्यासाठी या ब्लॉगशी जोडलेले राहा. जेणेकरून तुमच्या कामाची कोणतीही बातमी तुमच्या पासून वंचित राहू नये. मग ती रोजगाराच्या बातम्यांशी संबंधित असो किंवा इतर कोणतीही योजना, आम्ही आत्तापर्यंतच्या सर्व सरकारी नोकरीच्या अपडेट आणू. याबाबत तुम्हाला काही शंका असतील तर तुम्ही तुमचे मत कमेंट बॉक्समध्ये जरूर कळवा. जेणेकरून आम्हालाही तुमच्या समस्या कळू शकतील. धन्यवाद.
WhatsApp लिंक | इथे क्लिक करा |
टेलिग्राम लिंक | इथे क्लिक करा |
वेबसाईट लिंक | इथे क्लिक करा |
अधिक वाचा: Mahabhulekh 7/12: महा भूमि अभिलेख अशा चेक करा