Samagra Shiksha Abhiyan 2.0 | samagra shiksha login | samagra shiksha portal | समग्र शिक्षा अभियान 2023 | समग्र शिक्षण अभियानाचा उद्देश |
नमस्कार मित्रांनो, स्वागत आहे तुमचे आजच्या समग्र शिक्षा २०२३ या पोस्टमध्ये. सध्या आपल्या देशभरातील साक्षरतेचे प्रमाण वाढवण्यासाठी प्रत्येक मुलाला शिक्षण दिले जाते आणि त्याचे हक्क देखील दिले जातात. कारण आपल्या देशात शिक्षणाची पातळी खूप कमी आहे, त्यामुळे सरकारकडून सातत्याने प्रयत्न केले जात आहेत, त्यासाठी सरकारकडून अशा अनेक योजना राबवल्या जात आहेत. एक नवीन धोरण सुरू करण्यात आले आहे, त्याअंतर्गत विविध बदल करण्यात आले आहेत. शैक्षणिक स्तरावर, आज मी तुम्हांला या योजनेशी संबंधित सर्व माहिती सांगणार आहे.
Samagra Shiksha Abhiyan 2.0
समग्र शिक्षा अभियानाला केंद्र सरकारने मान्यता दिली असून ही मंजुरी 4 ऑगस्ट 2021 रोजी देण्यात आली आहे. या योजनेअंतर्गत शाळा ते बारावीपर्यंतच्या सर्व विद्याथ्यांचा समावेश यांत केला जातो. ही योजना नवीन शिफारशींवर आधारित आहे. नवीन शैक्षणिक धोरण तयार केले गेले आहे, ज्यामध्ये शिक्षणाशी संबंधित शाश्वत विकास उद्दिष्टे समाविष्ट आहेत. संपूर्ण शिक्षण अभियान अंतर्गत येत्या वर्षभरात टप्प्याटप्प्याने बाल वाटिका स्मार्ट क्लासरूम प्रशिक्षित शिक्षकांची शाळेत व्यवस्था केली जाईल आणि त्याव्यतिरिक्त पायाभूत सुविधा व्यावसायिक शिक्षण आणि सर्जनशील शिक्षणासाठी पद्धतींची मांडणी केली जाईल, असे वातावरण शाळेत तयार केले जाईल, त्या पार्श्वभूमीवर बहुभाषिक गरजा आणि मुलाची भिन्न क्षमता यावर भर दिला जाईल, याशिवाय शैक्षणिक अभ्यासक्रमाचे साहित्य देखील या अंतर्गत तयार केले जाईल. समग्र शिक्षा योजना, ज्यासाठी प्रति विद्यार्थी ₹ 500 एवढी रक्कम ठेवण्यात आली आहे.
समग्र शिक्षा अभियान 2023 तपशील
🚩 योजनेचे नाव | समग्र शिक्षा अभियान |
🚩 कोणी सुरु केली | भारत सरकार |
🚩 लाभार्थी | भारतातील विद्यार्थी |
🚩 उद्देश | शिक्षणाचा दर्जा सुधारणे |
🚩 अधिकृत वेबसाईट | इथे क्लिक करा |
🚩 वर्ष | 2023 |
समग्र शिक्षा अभियानाचा बजेट
या योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी 2.94 लाख कोटी रुपये खर्च केले जातील, याशिवाय अंगणवाडी सेविकांना या योजनेंतर्गत प्रशिक्षण दिले जाईल, मुलींच्या वसतिगृहात सॅनिटरी पॅडची व्यवस्था करणे, कस्तुरबा गांधी विद्यापीठाचा बारावीपर्यंत विस्तार करणे इत्यादी. तरतुदी करण्यात आल्या आहेत. ही योजना 1 एप्रिल 2021 ते 31 मार्च 2026 या कालावधीत लागू केली जाईल. 2.94 लाख कोटी रुपयांच्या बाजारपेठेपैकी 1.50 लाख कोटी रुपयांचा वाटा केंद्र सरकारचा असेल.
सुमारे 11.6 लाख शाळा, 15.6 कोटी मुले आणि 57 लाख शिक्षकांना या योजनेचा लाभ मिळणार आहे, याशिवाय या योजनेंतर्गत शिकण्याच्या प्रक्रियेवर लक्ष ठेवले जाणार आहे, बालवाटिकेची स्थापना, शिक्षकांचा विकास क्षमता आणि प्रशिक्षण कार्य देखील जोडले जाईल, शिक्षकांना प्रशिक्षित करण्यासाठी विविध प्रकारचे प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित केले जातील, दुरून आलेल्या सर्व विद्यार्थ्यांना देखील वाहतूक सुविधा रक्कम दिली जाईल जी माध्यमिक स्तरावर प्रति वर्ष ₹ 6000 असेल.
समग्र शिक्षा अभियानाची अंमलबजावणी
या शिक्षण योजनेअंतर्गत कामासाठी शिक्षण सुधारण्यासाठी सरकारने पवन प्रणाली सुरू केली आहे, ज्यावर राज्य आणि केंद्रशासित प्रदेश सर्वसमावेशक शिक्षण अंतर्गत भारत सरकारकडून माहिती प्राप्त झाली आहे की, कव्हरेज मंजूरी शाळानिहाय यादी तपासू शकते. मंजुरीची स्थिती इ. आणि या व्यतिरिक्त भौतिक आणि द्वितीय मासिक प्रगती अहवाल देखील या प्रणाली अंतर्गत सर्व राज्यांमध्ये ऑनलाइन सबमिट केला जाईल. ज्यासाठी डेटा विश्लेषण डॅशबोर्ड तयार केला गेला आहे.
समग्र शिक्षा अभियानाचे उद्दिष्ट
समग्र शिक्षा अभियानाचा मुख्य उद्देश शिक्षणाचा स्तर सुधारणे हा आहे. याशिवाय शाळेपासून ते बारावीपर्यंतच्या सर्व बाबींचा समावेश या योजनेतून केला जाणार आहे, जेणेकरून विद्यार्थ्यांना चांगले शिक्षण देता येईल. नवीन शैक्षणिक धोरणाच्या शिफारशींनुसार ही योजना तयार करण्यात आली असून त्यामुळे नवीन शैक्षणिक धोरणाची अंमलबजावणी होण्यासही मदत होणार आहे. समग्र शिक्षा अभियान २०२३ या वर्षांसाठी राबविण्यात येणार आहे. या अभियानातून शाळा, मुले, शिक्षक यांचा विकास केला जाणार आहे. या योजनेच्या माध्यमातून शिकण्याच्या प्रक्रियेवर लक्ष ठेवणे, बाल वाटिकेची स्थापना, शिक्षकांच्या क्षमतांचा विकास आणि प्रशिक्षण कार्यावरही भर दिला जाणार आहे. याशिवाय शिक्षकांना प्रशिक्षित करण्यासाठी प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करणे हाही या योजनेच्या उद्देशात समाविष्ट आहे.
समग्र शिक्षा अभियानाचे फायदे
- केंद्र सरकारकडून समग्र शिक्षा अभियान सुरू करण्यात आले आहे.
- ही मोहीम 4 ऑगस्ट 2021 पासून सुरू करण्यात आली आहे.
- या मोहिमेअंतर्गत प्रे स्कूल ते बारावीपर्यंतच्या शालेय शिक्षणाच्या सर्व आयामांचा समावेश करण्यात आला आहे.
- नवीन शैक्षणिक धोरण 2020 च्या शिफारशींनुसार ही मोहीम सुरू करण्यात आली आहे, ज्यामध्ये शिक्षणाशी संबंधित शाश्वत विकास उद्दिष्टांचाही समावेश आहे.
- येत्या काही वर्षांत या अभियानांतर्गत बाल वाटिका स्मार्ट एज्युकेशन कौन्सिलच्या शिक्षकांची शाळेत काही नवीन पद्धतीने व्यवस्था करण्यात येणार आहे.
- या अभियानांतर्गत पायाभूत सुविधा, व्यावसायिक शिक्षण आणि सर्जनशील शिक्षण पद्धती यांचीही व्यवस्था सरकारकडून केली जाणार आहे.
- या मोहिमेअंतर्गत पायाभूत सुविधा, व्यावसायिक शिक्षण आणि सर्जनशील शिक्षण पद्धती यांचीही व्यवस्था केली जाईल.
- शाळेमध्ये असे वातावरण तयार केले जाईल ज्यामध्ये मुलांच्या बहुभाषिक गरजा आणि विविध क्षमतांवर विविध पार्श्वभूमी एकत्र केली जाईल.
समग्र शिक्षा अभियानाचे वैशिष्ट्ये
- या मोहिमेअंतर्गत शिक्षक अभ्यासक्रमाचे साहित्यही तयार केले जाणार असून, त्यासाठी प्रति विद्यार्थी ५०० रुपये ठेवण्यात आले आहेत.
- या योजनेच्या कामासाठी 2.94 लाख कोटी रुपये खर्च केले जाणार आहेत.
- याशिवाय या योजनेंतर्गत अंगणवाडी सेविकांना प्रशिक्षणही दिले जाणार आहे जेणेकरून वसतिगृहातील सर्व मुलींना
- सॅनिटरी पॅडची व्यवस्था करणे, कस्तुरबा गांधी विद्यापीठाचा विस्तार करणे आदी तरतुदींचा समावेश करण्यात आला आहे.
- ही मोहीम 1 एप्रिल 2021 ते 31 मार्च 2026 या कालावधीत राबविण्यात येणार आहे.
- या योजनेअंतर्गत 1.50 लाख कोटी रुपयांचा वाटा केंद्र सरकारचा असेल.
- या योजनेअंतर्गत सुमारे 11.6 लाख शाळा, 15.6 कोटी मुले आणि 57 लाख शिक्षकांना लाभ मिळणार आहे.
- दरवर्षी विद्यार्थ्यांना वाहतूक सुविधेची रक्कम देखील दिली जाईल जी ₹ 6000 असेल.
- शिक्षकांच्या प्रशिक्षणासाठी या योजनेंतर्गत विविध प्रकारचे प्रशिक्षण कार्यक्रमही आयोजित करण्यात येणार आहेत.
- या योजनेचे काम हे आहे की या शिक्षणाचा स्तर सुधारला जाईल.
समग्र शिक्षा अभियानाचे मुख्य तथ्य
- वार्षिक कृती योजना – राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेश पोर्टलद्वारे जिल्हानिहाय वार्षिक कृती योजना आणि बजेट प्रस्ताव सादर करू शकतात.
- या प्रस्तावांचे ऑनलाइन मूल्यमापनही प्रणालीद्वारे केले जाईल आणि प्रकल्प मंजुरी मंडळाने दिलेली अंतिम मंजुरी पोर्टलमध्ये टाकली जाईल.
- मंजुरी आदेशांची ऑनलाइन निर्मिती – योजनेअंतर्गत सर्व मंजुरी आदेश आवश्यक मंजुरीनंतर ऑनलाइन तयार केले जातील.
- भारत सरकारद्वारे सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांना ऑनलाइन ऑटो-जनरेट केलेले मेल जारी केले जातील, ज्यामध्ये सर्व संबंधित माहिती उपलब्ध असेल.
- ऑनलाइन मासिक उपक्रम – संपूर्ण शिक्षाच्या सर्व घटकांसाठी राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांद्वारे क्रियाकलापानुसार प्रगती अहवाल सादर केले जातील.
- शाळानिहाय प्रगती अहवाल ऑनलाइन सादर करणे – समग्र शिक्षाच्या विविध घटकांतर्गत शाळानिहाय कार्यक्रम आणि बांधकाम स्थिती संबंधित माहिती ऑनलाइन सादर केली जाऊ शकते.
- सक्रिय लॉगिन – सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशातील 740 जिल्हे, 8100 ब्लॉक आणि 12 लाख शाळांमध्ये जिल्हा लॉगिन तयार केले गेले आहे.
समग्र शिक्षा अभियान पोर्टलवर लॉग इन करण्याची प्रक्रिया
- सर्वप्रथम तुम्हाला समग्र शिक्षा अभियानाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल.
- आता त्याचे होम पेज तुमच्या समोर उघडेल.
- या मुख्यपृष्ठावर, तुम्हाला लॉगिनच्या विभागात लॉगिन आयडी, पासवर्ड आणि कॅप्चा कोड प्रविष्ट करावा लागेल.
- तुम्हाला लॉगिन पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- अशा प्रकारे तुम्ही पोर्टलवर लॉग इन करू शकता.
मित्रांनो तुम्हांला आमची आजची Samagra Shiksha Abhiyan 2.0 पोस्ट कशी वाटली हे तुम्ही आम्हांला जरूर कळवा. तसेच सरकारी योजनेविषयी तुम्हांला काहीही प्रश्न असतील तर तुम्ही ते आम्हांला कंमेंटमध्ये विचारू शकता. आम्ही तुमच्या प्रश्नांची उत्तर देण्याचा प्रयत्न करू. चला तर मग भेटूया लवकरच नवीन पोस्टमध्ये. धन्यवाद.
FAQ समग्र शिक्षा अभियान 2023
समग्र शिक्षा अभियानचे उद्दिष्ट काय आहे?
समग्र शिक्षा अभियानाचा मुख्य उद्देश शिक्षणाचा स्तर सुधारणे हा आहे. याशिवाय शाळेपासून ते बारावीपर्यंतच्या सर्व बाबींचा समावेश या योजनेतून केला जाणार आहे, जेणेकरून विद्यार्थ्यांना चांगले शिक्षण देता येईल. नवीन शैक्षणिक धोरणाच्या शिफारशींनुसार ही योजना तयार करण्यात आली असून त्यामुळे नवीन शैक्षणिक धोरणाची अंमलबजावणी होण्यासही मदत होणार आहे. समग्र शिक्षा अभियान 6 वर्षांसाठी राबविण्यात येणार आहे. या अभियानातून शाळा, मुले, शिक्षक यांचा विकास केला जाणार आहे. या योजनेच्या माध्यमातून शिकण्याच्या प्रक्रियेवर लक्ष ठेवणे, बाल वाटिकेची स्थापना, शिक्षकांच्या क्षमतांचा विकास आणि प्रशिक्षण कार्यावरही भर दिला जाणार आहे. याशिवाय शिक्षकांना प्रशिक्षित करण्यासाठी प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करणे हाही या योजनेच्या उद्देशात समाविष्ट आहे.
समग्र शिक्षा अभियान पोर्टलवर लॉगिन कसे करावे?
सर्वप्रथम तुम्हाला समग्र शिक्षा अभियानाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल. आता त्याचे होम पेज तुमच्या समोर उघडेल.या मुख्यपृष्ठावर, तुम्हाला लॉगिनच्या विभागात लॉगिन आयडी, पासवर्ड आणि कॅप्चा कोड प्रविष्ट करावा लागेल.तुम्हाला लॉगिन पर्यायावर क्लिक करावे लागेल. अशा प्रकारे तुम्ही पोर्टलवर लॉग इन करू शकता.
समग्र शिक्षा योजनेचे वेतन किती आहे?
तत्कालीन डाव्या आघाडी सरकारने 2011 मध्ये सर्व शिक्षा अभियान आणि रामसा या दोन केंद्रीय योजनांच्या विलीनीकरणाद्वारे 272 SSA PGT शिक्षकांची नियुक्ती केली होती. सुरुवातीला त्यांना रु.8830.00 मासिक वेतन मंजूर करण्यात आले होते, जे पाच वर्षांच्या सेवेनंतर वर्ष 2016 मध्ये रु.26,730.00 पर्यंत वाढविण्यात आले.
सर्व शिक्षा अभियानात कोणाचे योगदान आहे?
सर्व शिक्षा अभियान (BRC) 2001 हा भारत सरकारचा एक प्रमुख कार्यक्रम आहे, ज्याची सुरुवात (2001-02) अटलबिहारी वाजपेयी यांनी भारतीय राज्यघटनेच्या 86 व्या दुरुस्तीद्वारे निर्देशित केल्यानुसार कालबद्ध पद्धतीने प्राथमिक शिक्षणाच्या सार्वत्रिकीकरणासाठी केली होती. 6-14 वर्षांच्या मुलांसाठी मोफत (2001 मध्ये अंदाजे 205 दशलक्ष).
सरकार समग्र शिक्षा अभियान किती काळ चालवणार आणि त्यावर किती खर्च होण्याचा अंदाज आहे?
समग्र शिक्षा अभियानाच्या संदर्भात, सरकारने ही योजना मार्च 2026 पर्यंत चालवणार असल्याचे सांगितले आहे. माहितीनुसार, या योजनेसाठी सरकार एकूण 2.94 लाख कोटी रुपये खर्च करणार आहे.