Pradhan Mantri Matsya Sampada Yojana 2025: माननीय पंतप्रधानांच्या अध्यक्षतेखालील मंत्रिमंडळाने भारतातील मत्स्यव्यवसाय क्षेत्राच्या शाश्वत आणि जबाबदार विकासाद्वारे ‘ब्लू रिव्होल्यूशन’ घडवून आणण्यासाठी ‘पंतप्रधान मत्स्य संपदा योजना (PMMSY)’ आणली. पंतप्रधान मत्स्य संपदा योजनेचा (PMMSY) या वर्षी दुसरा वर्धापनदिन पूर्ण करत आहे.त्या निमित्ताने आपण या योजनेची पूर्ण माहिती या लेखात जाणून घेऊया.या योजनेत 2024-25 च्या अखेरीस 68 लाख रोजगार निर्मितीची कल्पना आहे. मत्स्यव्यवसाय क्षेत्राने 2019-20 ते 2021-22 या कालावधीत 14.3 टक्क्यांची प्रभावी वाढ दर्शविली आहे.
पंतप्रधान मत्स्य संपदा योजना वैशिष्ट्ये
आपल्या देशाला तिन्ही बाजूंनी अफाट समुद्र किनारा लाभलेला आहे.त्यामुळे मत्स्यव्यवसायाला प्राथमिक उत्पादन क्षेत्रात महत्त्वाचे स्थान आहे. देशाच्या आर्थिक आणि सर्वांगीण विकासात महत्त्वाची भूमिका बजावनारे क्षेत्र ज्याला “सूर्योदय क्षेत्र” असेही संबोधले जाते,14.5 दशलक्ष लोकांना रोजगार आणि देशातील 28 दशलक्ष मच्छीमार समुदायाचे जीवनमान टिकवून ठेवणारे एक शक्तिशाली इंजिन म्हणून या क्षेत्राची ओळख आहे. अशाप्रकारे, हे क्षेत्र देशातील तरुण उद्योजकांना तंत्रज्ञानाच्या हस्तक्षेपांद्वारे आणि नाविन्यपूर्ण उपायांद्वारे जमिनीवरील आव्हानांचे निराकरण करण्यासाठी पुढे येण्यासाठी आणि उपाय ऑफर करण्याचे आवाहन करते.
पंतप्रधान मत्स्य संपदा योजनेचा मुख्य उद्देश
- मासेमारी व्यायसायला चालना देणे.
- माच्छीमारांचे उत्पन्न दुप्पट करणे.
- देशात निळी क्रांती घडून आणणे
- देशाच्या आत्मनिर्भर भारत योजनेचा भाग म्हणून मत्स्यव्यवसायाचा शाश्वत विकास घडून आणणे.
- देशात रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देशाच्या जी.डि.पी. मध्ये वृदधी करणे.
- बागायती मालाची मोठ्या प्रमाणात होणारी नासाडी रोखण्यासाठीही या योजनेंतर्गत मदत केली जाणार आहे.
- मच्छिमार आणि मत्स्यपालकांसाठी सामाजिक, भौतिक आणि आर्थिक सुरक्षा देणे.
- मत्स्यव्यवसायात आधुनिकीकरण आणि बळकटीकरण , काढणीनंतरचे व्यवस्थापन आणि गुणवत्तेत सुधारणा करणे.
पंतप्रधान मत्स्य संपदा योजना काय आहे योजनेचे फायदे ?
- PMMSY द्वारे, भारत सरकार मासेमारी बंदी आणि दुबळ्या कालावधीत मच्छीमार कुटुंबांना सुरक्षा किट देणे.
- मच्छीमार कुटुंबांना बदली बोटी आणि जाळी, मासेमारी जहाज देणे.
- मच्छीमार कुटुंबांना वित्तीय सहाय्य दिणे.
- मच्छिमारांसाठी विमा उपलब्ध करून देणे
- एका नवीन विभागाची निर्मिती करणे,
- मच्छीमार कुटुंबांना उपजीविका आणि पोषण आधार प्रदान करून मच्छीमार आणि मत्स्यशेतकांच्या सामाजिक-आर्थिक कल्याणास प्रोत्साहन देण्यासाठी प्रयत्नशील असेल.
पंतप्रधान मत्स्य संपदा योजनेचे लाभार्थी कोण ?
पंतप्रधान मत्स्य संपदा योजनेंतर्गत समाविष्ट लाभार्थी मच्छिमार खालीलप्रमाणे आहेत:-
- मच्छीमार
- मत्स्य शेतकरी
- मत्स्यव्यवसाय क्षेत्रातील बचत गट
- मत्स्य शेतकरी उत्पादक संस्था कंपन्या अनुसूचित जाती अनुसूचित जमाती महिला अपंग व्यक्ती राज्य सरकार
- राज्य मत्स्यव्यवसाय विकास मंडळ
- केंद्र सरकार आणि त्याच्या संस्था
- मासे कामगार आणि मासे विक्रेता
- मत्स्य विकास महामंड
- उद्योजक आणि खाजगी कंपन्या
- मत्स्य सहकारी संस्था
पंतप्रधान मत्स्य संपदा योजना पात्रता :-
या योजनेची पात्रता खालीलप्रमाणे आहे :
- उमेदवार मत्स्यव्यवसाय क्षेत्रातील असावा.
- अर्जदार भारताचा कायमचा रहिवासी असावा.
- अर्जदार दारिद्र्यरेषेखालील जीवन जगत असावा.
- नैसर्गिक आपत्तीमुळे नुकसान झालेल्या लोकांना लाभ दिला जाणार आहे.
पंतप्रधान मत्स्य संपदा योजनेसाठीची कागदपत्रे :-
- आधार कार्ड
- बँक पासबुक
- 100 रुपये स्टॅम्प
- अधिवास प्रमाणपत्र
- मासेमारी कार्ड
- जातीचे प्रमाणपत्र
पंतप्रधान मत्स्य संपदा योजनेसाठी अर्ज कसा करावा
खालील प्रक्रियेचा वापर करून लाभार्थी आपली नोंद करू शकतो
- प्रथम अधिकृत वेबसाइटवर https://dof.gov.in/pmmsy जाणे
- वेबसाइटचे होम पेज उघडेल.
- मुख्य मेनूमध्ये पंतप्रधान मत्स्य संपदा योजनेवर लिंकवर क्लिक करा
- आता योजनेची यादी तुमच्या समोर येईल, PMMSY 2023 वर क्लिक करा.
- आता या योजनेबद्दल सर्व माहिती तुमच्या समोर येईल.
- त्यानंतर अर्ज भरण्यासाठी “अर्ज करा” लिंकवर क्लिक करा आणि पुढील प्रक्रियेचे अनुसरण करा.
- सर्व माहिती काळजीपूर्वक प्रविष्ट केल्यानंतर, सबमिट बटणावर क्लिक करावे.
- अशा प्रकारे तुम्ही पीएम मत्स्य संपदा योजनेअंतर्गत अर्ज करू शकता.
मत्स्य संपदा योजनेचे लाभार्थी
अर्थमंत्र्यांची ही योजना देशातील मच्छिमारांसाठी खुली असून देशातील मत्स्य व्यवसाय संकुलात सुधारणा करणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे. देशातील सर्व मच्छिमार या योजनेत अर्ज करण्यास मुक्त आहेत.
अर्थमंत्र्यांची ही योजना देशातील मच्छिमारांसाठी खुली असून देशातील मत्स्य व्यवसाय संकुलात सुधारणा करणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे. देशातील सर्व मच्छिमार या योजनेत अर्ज करण्यास मुक्त आहेत.
- मच्छीमार
- फिश ब्रीडर
- मासे कामगार आणि मासे विक्रेते
- मत्स्य विकास महामंडळ
- मत्स्यपालन क्षेत्रातील बचत गट (SHGs)/संयुक्त दायित्व गट (JLGs).
- मत्स्यव्यवसाय सहकारी संस्था
- मासेमारी संघ
- उद्योजक आणि खाजगी कंपन्या
- फिश फार्मर प्रोड्युसर ऑर्गनायझेशन/कंपन्या (FFPO/CS)
- SC/ST/महिला/PWD
- राज्य सरकारे/केंद्रशासित प्रदेश आणि त्यांच्या संस्थांचा समावेश आहे
- राज्य मत्स्यव्यवसाय विकास मंडळ (SFDB)
- केंद्र सरकार आणि त्याच्या संस्था
प्रधान मंत्री मत्स्य संपदा योजनेअंतर्गत धोरणात्मक प्राधान्यक्रम
- थंड पाण्यात मासेमारी
- समुद्री शैवाल शेती
- समुद्रातील मासेमारी
- अंतर्देशीय मासेमारी
- मच्छीमार कल्याण
- पायाभूत सुविधा आणि कापणीनंतरचे व्यवस्थापन
- जलीय आरोग्य व्यवस्थापन
- शोभेची मासेमारी
- इतर महत्वाचे उपक्रम
पंतप्रधान मत्स्य संपदा योजनेचा कार्यकाळ किती आहे?
५ वर्षेत (२०२०-२१ ते २०२४-२५) या योजनेची अंमलबजावणी केली जाणार आहे.
निळ क्रांती काय आहे?
निळी क्रांती मुख्यत्वे मत्स्यपालन आणि मत्स्यपालन संसाधने, अंतर्देशीय आणि सागरी दोन्हींमधून मत्स्यपालन उत्पादन आणि उत्पादकता वाढवण्यावर लक्ष केंद्रित करते.त्याच्या बहुआयामी क्रियाकलापांसह मत्स्यपालनास वाढ झाली.
निष्कर्ष
मित्रांनो जर तुम्हाला आम्ही दिलेली माहिती Pradhan Mantri Matsya Sampada Yojana 2025 आवडली असेल, तर हे पेज तुमच्या सर्व मित्रांसोबत शेअर करा आणि अशा बातम्या जाणून घेण्यासाठी या ब्लॉगशी जोडलेले राहा. जेणेकरून तुमच्या कामाची कोणतीही बातमी तुमच्या पासून वंचित राहू नये. मग ती रोजगाराच्या बातम्यांशी संबंधित असो किंवा इतर कोणतीही योजना, आम्ही आत्तापर्यंतच्या सर्व सरकारी नोकरीच्या अपडेट आणू.
महत्वाची सूचना :
अशाच प्रकारे केंद्र सरकार आणि राज्य सरकारने सुरू केलेल्या नवीन किंवा जुन्या सरकारी योजनांची माहिती आम्ही sarkariyojanamh.in या वेबसाईटच्या माध्यमातून देतो, त्यामुळे आमच्या वेबसाईटला फॉलो करायला विसरू नका.
मित्रांनो तुम्हाला हि पोस्ट कशी वाटली ते आम्हाला आता कमेंट मध्ये जरूर कळवा . तसेच आपल्या मित्रांना हि शेअर करायला विसरू नका. धन्यवाद .
हा लेख शेवटपर्यंत वाचल्याबद्दल धन्यवाद…
Posted By Vinita Mali