नमस्कार मित्रांनो, देशातील अल्पसंख्याक महिलांची आर्थिक आणि सामाजिक स्थिती सुधारण्यासाठी 2012-13 मध्ये भारत सरकारच्या अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्रालयाने नवी रोशनी योजना सुरू केली होती. Nai Roshni Yojana 2023 ही केंद्र सरकारची योजना आहे जी अल्पसंख्याक महिलांना लक्षात घेऊन चालवली जात आहे. नवी रोशनी योजनेचा उद्देश अल्पसंख्याक महिलांना प्रशिक्षण देणे हा आहे. या भागातील महिला प्रामुख्याने गरिबीशी झगडत आहेत, त्यांना या योजनेंतर्गत योग्य ती मदत केली जाईल.
काय आहे Nai Roshni Yojana? आणि या योजनेत ऑनलाइन नोंदणी कशी करावी? योजनेचे फायदे काय आहेत, पात्रता तसेच प्रशिक्षण कार्यक्रम आणि मार्गदर्शक तत्त्वे, या सर्वाविषयी आजच्या लेखाद्वारे तुम्ही जाणून घेऊ शकाल. चला तर मग Nai Roshni Yojana शी संबंधित सर्व माहिती सविस्तर जाणून घेऊया.
Nai Roshni Yojana In Marathi 2023
अल्पसंख्याक महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी आणि नेतृत्व विकासासाठी ही Nai Roshni Yojana 2012-13 मध्ये सुरू करण्यात आली. हा कार्यक्रम देशभरातील स्वयंसेवी संस्था, नागरी संस्था आणि सरकारी संस्थांद्वारे चालवला जातो. नवी रोशनी योजनेचा उद्देश एकाच गावात राहणाऱ्या समाजातील अल्पसंख्याक महिलांचे सक्षमीकरण आणि विश्वास वाढवणे हा आहे.
एवढेच नव्हे तर सरकारी यंत्रणा, बँका आणि इतर संस्थांशी सर्व स्तरांवर संवाद साधण्यासाठी महिलांना साधने, ज्ञान, तंत्रज्ञान उपलब्ध करून द्यावे लागेल. अल्पसंख्याक महिलांना कौशल्य आणि संधी उपलब्ध करून देण्यासोबतच या योजनेमुळे त्यांच्या जीवनात आणि त्यांच्या राहणीमानात योग्य सुधारणा होईल.
नई रोशनी योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
| 🚩 योजनेचे नाव | नई रोशनी योजना |
| 🚩 विभाग | अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्रालय, भारत सरकार |
| 🚩 लाभार्थी | अल्पसंख्याक समाजातील महिला |
| 🚩 अर्ज मोड | ऑनलाइन |
| 🚩 योजनेचा उद्देश | महिलांना स्वावलंबी बनवण्यासाठी प्रशिक्षण देणे |
| 🚩 फायदा | आर्थिक फर्म आणि प्रशिक्षण सुविधा |
| 🚩 अधिकृत वेबसाईट | इथे क्लिक करा |
Nai Roshni योजनेची उद्दिष्टे
- अल्पसंख्याक महिलांचे सक्षमीकरण आणि त्यांच्यात आत्मविश्वास वाढवणे.
- अल्पसंख्याक महिलांना सरकारी यंत्रणा, बँका आणि सर्व स्तरातील संस्थांशी संवाद साधण्यासाठी शिक्षित करावे लागेल.
Nai Roshni योजनेंतर्गत राबविण्यात येणारे कार्यक्रम
या अंतर्गत, अनेक प्रशिक्षण कार्यक्रम चालवले जात आहेत, जे खालील प्रमाणे आहेत –
- नवी रोशनी योजनेअंतर्गत शिक्षण, आरोग्य आणि स्वच्छता, आर्थिक साक्षरता प्रशिक्षण, स्वच्छ भारत
- जीवन कौशल्य प्रशिक्षण, महिलांसाठी कायदेशीर हक्क प्रशिक्षण
- डिजिटल साक्षरता, सामाजिक आणि वर्तणूक बदलांना समर्थन देण्यासाठी प्रशिक्षण
नई रोशनी योजनेचे फायदे (लाभ)
- अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्रालयाने नवी रोशनी योजना 2023 लाँच केली आहे.
- देशातील सर्व अल्पसंख्याक महिलांना केंद्र सरकारकडून याअंतर्गत लाभ दिला जाणार आहे.
- या योजनेअंतर्गत देशातील अल्पसंख्याक महिलांना आर्थिक आणि सामाजिक मदत मिळू शकेल.
- नवी रोशनी योजनेद्वारे भारतातील अल्पसंख्याक महिलांचे उत्थान केले जाईल.
- याअंतर्गत अल्पसंख्याक महिलांना स्वावलंबी बनवण्यात येणार असून त्यांना नेतृत्वासाठी सक्षम बनवण्यासाठी विविध प्रकारच्या प्रशिक्षणाची सुविधाही उपलब्ध करून दिली जाणार आहे.
- केंद्र सरकारच्या या योजनेंतर्गत नेतृत्व विकास प्रशिक्षण कार्यक्रम राबविण्यात येणार असून त्यामध्ये महिलांना ज्ञान, साधने आणि तंत्रे दिली जातील.
- जीवन कौशल्य, आर्थिक सक्षमीकरण, आरोग्य आणि स्वच्छता, डिजिटल इंडिया यासारख्या अनेक गोष्टींचाही या योजनेत समावेश करण्यात आला आहे.
- भारत सरकारच्या या योजनेंतर्गत, सर्व पात्र अल्पसंख्याक महिला लाभार्थ्यांना प्रशिक्षण संस्थांद्वारे प्रदान केले जाईल.
नवीन रोशनी योजनेची वैशिष्ट्ये
- Nai Roshni Yojana योजनेच्या माध्यमातून प्रशिक्षण कार्यक्रमादरम्यान एका बॅचमधील एका गावातून केवळ 25 महिलांची निवड केली जाईल.
- एका बॅचमधील एकूण 25 महिलांपैकी 10% महिलांनी 10वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे.
- या कार्यक्रमांतर्गत दिलेल्या प्रशिक्षण कार्यक्रमासाठी एका गावातील जास्तीत जास्त ५ महिलांची निवड केली जाईल.
- 2016-17 मध्ये या योजनेंतर्गत दिलेल्या प्रशिक्षणासाठी 1500 लाख रुपयांची बजेट तरतूद करण्यात आली होती. आणि सुमारे 1472 लाख रुपये खर्च झाले.
- सन 2017-18 मध्ये नवी रोशनी योजनेंतर्गत दिल्या जाणाऱ्या प्रशिक्षणासाठी 1700 लाख रुपयांचे बजेट ठेवण्यात आले असून त्यापैकी 1519 लाख रुपये खर्च करण्यात आले.
- 2018-19 मध्ये प्रशिक्षणासाठी 17 लाख रुपयांची तरतूद करण्यात आली असून 1383 लाख रुपये खर्च करण्यात आला आहे.
- 2019-20 मध्ये, वाटपाची रक्कम 1000 लाख रुपये करण्यात आली आणि 710 लाख रुपये खर्च करण्यात आले.
- 2020-21 मध्ये, प्रशिक्षणासाठी 600 लाख रुपये वाटप करण्यात आले आणि 600 लाख रुपये खर्च करण्यात आले.
- 2018-19 ते 2020-21 या तीन वर्षांत नवी रोशनी योजनेंतर्गत एकूण 26 कोटी रुपये मंजूर करण्यात आले.
- या अंतर्गत या वर्षांत सुमारे 1 लाख महिलांना प्रशिक्षण देण्यात आले.
नई रोशनी योजनेसाठी पात्रता निकष
- 18 ते 65 वयोगटातील अल्पसंख्याक समाजातील महिलांना या योजनेत समाविष्ट करता येईल.
- महिला भारताची रहिवासी असावी.
- देशातील अल्पसंख्याक समाजातील महिलांनाच या योजनेचा लाभ घेता येणार आहे.
- संस्था नोंदणीकृत असणे आवश्यक आहे. संस्थेमध्ये किमान 3 प्रमुख प्रशिक्षण कर्मचारी असणे आवश्यक आहे.
नई रोशनी योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- 10वी किंवा 12वीची गुणपत्रिका
- बँक खाते तपशील
- निवास प्रमाणपत्र
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- मोबाईल नंबर
- ई – मेल आयडी
Nai Roshni Yojana प्रशिक्षणाचे प्रकार
Nai Roshni Yojana या अल्पसंख्याक महिलांना 2 प्रकारचे प्रशिक्षण दिले जाते –
- अनिवासी नेतृत्व विकास प्रशिक्षण – या अंतर्गत गावात राहणाऱ्या 25 अल्पसंख्याक महिलांना प्रशिक्षण दिले जाईल. या कार्यक्रमांतर्गत अशा महिलांना प्रशिक्षण दिले जाईल ज्यांनी किमान 10वी उत्तीर्ण आहे. प्रशिक्षणासाठी एका बॅचमध्ये एकूण 25 महिलांचा समावेश करण्यात येणार आहे. या बॅचमध्ये 10वी उत्तीर्ण महिला नसल्यास, बॅचसाठी किमान 5वी उत्तीर्ण महिलांना सूट दिली जाईल.
- निवासी नेतृत्व विकास प्रशिक्षण – निवासी नेतृत्व विकास प्रशिक्षण कार्यक्रमाद्वारे 25 महिलांना प्रशिक्षण दिले जाईल. यामध्ये एका गावातील ५ पेक्षा जास्त महिलांचा समावेश सरकारकडून केला जाणार नाही. यामध्ये अल्पसंख्याक महिलांनी प्रशिक्षण घेण्यासाठी किमान बारावी उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे. जर महिला इंटरमिजिएट नसेल तर 10वी पास महिलांची प्रशिक्षणासाठी निवड होऊ शकते.
प्रशिक्षण कार्यक्रम आणि मार्गदर्शक तत्त्वे
- अल्पसंख्याक महिलांसाठी निवासी नेतृत्व विकास प्रशिक्षण देण्यासाठी संस्था किंवा एनजीओकडे अनुभव आणि संसाधने दोन्ही असणे आवश्यक आहे.
- निवडलेल्या स्वयंसेवी संस्था आणि संस्थेच्या कर्मचाऱ्यांना प्रत्येक अंतराने गावाच्या परिसरात जावे लागेल.
- या योजनेसाठी पात्र असलेल्या अल्पसंख्याक महिलांसाठी ही संस्था निवासी प्रशिक्षण अभ्यासक्रमांची व्यवस्था करेल.
- गावात प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करण्यासाठी संस्था किंवा स्वयंसेवी संस्थांकडे योग्य पोहोच, समर्पण, मनुष्यबळ आणि संसाधने असणे आवश्यक आहे.
- प्रशिक्षण देण्यासाठी निवडलेल्या अशा सर्व स्वयंसेवी संस्थांना प्रत्येक वेळी सुविधा उपलब्ध असताना उपस्थित राहावे लागेल.
नई रोशनी योजना ऑनलाइन नोंदणी (ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया)
जर तुम्ही या योजनेचे पात्रता निकष देखील पूर्ण केले, तर तुम्ही खाली दिलेल्या प्रक्रियेचे अनुसरण करून नवी रोशनी योजनेसाठी स्वतःची ऑनलाइन नोंदणी देखील करू शकाल –
- सर्वप्रथम, नवी रोशनी योजनेत तुमची नोंदणी करण्यासाठी तुम्हाला भारत सरकारच्या अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल.
- तुम्ही या वेबसाइटला भेट देताच वेबसाइटचे होमपेज तुमच्यासमोर येईल.
- होमपेजवर तुम्हाला तळाशी लॉगिन विभाग दिसेल, येथून तुम्हाला New User Registration या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
- संस्थेचे नाव
- संस्थेचा पत्ता
- राज्य नाव
- जिल्हा आणि शहराचे नाव
- पिन कोड क्रमांक
- मोबाईल नंबर
- फॅक्स क्रमांक
- संस्था/सोसायटीचा प्रकार
- नोंदणी क्रमांक
- राज्य/शहर नोंदणी
- नोंदणीची तारीख इ.
- सर्व माहिती भरल्यानंतर सीईओचे नाव, मोबाईल नंबर, ईमेल आयडी, वेबसाइट, तुम्हाला तयार करायचा असलेला यूजर आयडी टाका. पासवर्ड एंटर करा आणि कन्फर्म पासवर्ड पर्यायावर देखील तो प्रविष्ट करा.
- सर्व माहिती भरल्यानंतर, तुम्हाला जनरेट ओटीपी कोडवर क्लिक करावे लागेल आणि खाली दिलेल्या नोंदणीच्या बटणावर क्लिक करावे लागेल.
- आता तुमची नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण होईल.
नई रोशनी योजना पोर्टल लॉगिन
- सर्वप्रथम तुम्हाला नई रोशनी योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल.
- जर तुम्ही पोर्टलवर तुमची नोंदणी केली असेल, तर आता तुम्हाला वेबसाइटच्या मुख्य पृष्ठावर दिलेल्या लॉगिन विभागात जावे लागेल.
- लॉगिन विभागात जा आणि आपले वापरकर्तानाव, पासवर्ड आणि कॅप्चा कोड योग्यरित्या भरा.
- सर्व भरल्यानंतर, तुम्हाला ‘लॉगिन’ बटणावर क्लिक करावे लागेल.
- लॉगिन बटणावर क्लिक केल्यानंतर, तुम्ही नई रोशनी योजनेच्या पोर्टलवर लॉग इन कराल.
अल्पसंख्याक महिलांसाठी प्रशिक्षण
- स्वच्छ भारत
- शैक्षणिक सक्षमीकरण
- पोषण आणि अन्न सुरक्षा
- माहितीचा अधिकार
- महिलांचे कायदेशीर हक्क
- जीवनशैली
- महिलांचे आर्थिक सक्षमीकरण
- डिजिटल इंडिया
- दैनंदिन कामातील अडचणींवर मात करण्याचे मार्ग
- कायदेशीर माहिती
- आरोग्य आणि स्वच्छता
- महिला आणि मुलींवरील सामाजिक आणि घरगुती हिंसाचार प्रतिबंधक माहिती
- अल्पसंख्याक महिलांच्या हितासाठी शासनाकडून देण्यात येणाऱ्या सुविधांची माहिती
- लिंग आणि महिला
- कौशल्य विकास प्रशिक्षण
- कौशल्य विकास प्रशिक्षण घेणाऱ्या महिलांना स्वयंरोजगारासाठी shopclues.com, महिला ई-हाट इत्यादी सारख्या ऑनलाइन मार्केटिंग प्लॅटफॉर्मवर त्यांच्या उत्पादनांची नोंदणी करणे आणि ऑर्डर घेण्यासाठी ऑनलाइन अर्ज करण्याच्या प्रक्रियेबद्दल माहिती दिली जाईल.
निष्कर्ष
मित्रांनो जर तुम्हाला आम्ही दिलेली माहिती Nai Roshni Yojana In Marathi 2023 आवडली असेल, तर हे पेज तुमच्या सर्व मित्रांसोबत शेअर करा आणि अशा बातम्या जाणून घेण्यासाठी या ब्लॉगशी जोडलेले राहा. जेणेकरून तुमच्या कामाची कोणतीही बातमी तुमच्या पासून वंचित राहू नये. मग ती रोजगाराच्या बातम्यांशी संबंधित असो किंवा इतर कोणतीही योजना, आम्ही आत्तापर्यंतच्या सर्व सरकारी नोकरीच्या अपडेट आणू. याबाबत तुम्हाला काही शंका असतील तर तुम्ही तुमचे मत कमेंट बॉक्समध्ये जरूर कळवा. जेणेकरून आम्हालाही तुमच्या समस्या कळू शकतील. धन्यवाद.
हे पण वाचा :
CRPF Recruitment 2023: crpf.gov.in वर 9,212 कॉन्स्टेबल पदांसाठी अर्ज करा, पगार 69000 रुपयांपर्यंत
Mahila Samman Bachat Patra Yojana 2023: महिला सन्मान बचत पत्र योजना 2023
FAQ Nai Roshni Scheme In Marathi 2023
Nai Roshni योजना काय आहे?
नवी रोशनी योजना ही अल्पसंख्याक महिलांसाठी चालवली जाणारी योजना आहे. ज्या अंतर्गत महिलांना सर्व स्तरावर ज्ञान, साधने आणि तंत्र दिले जाते. याअंतर्गत महिलांना स्वावलंबी बनवण्यासाठी विविध संस्थांकडून प्रशिक्षण दिले जाणार आहे.
पीएम नई रोशनी योजनेचा उद्देश काय आहे?
देशातील अल्पसंख्याक महिलांना ज्ञान, साधने आणि तांत्रिक शिक्षण देणे हे प्रधानमंत्री नई रोशनी योजनेचे उद्दिष्ट आहे. या माध्यमातून महिलांचे जीवनमान उंचावता येईल.
नई रोशनी योजना कोणत्या वर्षी सुरू झाली?
2013 मध्ये नवी रोशनी योजना सुरू करण्यात आली.
नई रोशनी योजना कोणत्या मंत्रालयामार्फत चालवली जाते?
ही योजना भारत सरकारच्या अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्रालयामार्फत देशातील अल्पसंख्याक महिलांच्या उत्थानासाठी चालवली जात आहे.